Güven Damgası Nedir? Ne İşe Yarar?

Güven Damgası, Resmî Gazete’nin 6 Haziran 2017 tarihli nüshasında yayınlanan Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ ile e-Ticaret siteleri için yeni bir sisteme geçilmiştir. Ticaret Bakanlığı, Türkiye’deki tek güven damgası sağlayıcı olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni yetkilendirmiştir. Elektronik Ticaret Güven Damgası Hakkında Tebliğ’in dördüncü maddesinde güven damgası, “Bu Tebliğde öngörülen asgari güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarına uyan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıya verilen elektronik işaret” olarak tanımlanmıştır. Güven damgasının işlevi açık bir şekilde “asgari güvenlik ve hizmet kalitesi standardının” varlığına işarettir. Güven damgasının bulunması, TOBB’un ilgili e-Ticaret sitesine kefil ya da garantör olduğu anlamına gelmez. Güven damgası, sayfada bulunan mal ya da hizmetlerin kalitesine de garanti olarak yorumlanamaz. Güven damgası, web sayfasında ticareti yapılan mal ya da hizmetin ifasına yahut vaat edilen niteliklerine ilişkin finansal bir güvence olarak da anlaşılamaz. Güven damgası kullanılan hiçbir ülkede de Güven Damgası Sağlayıcı’ nın ilgili web sayfalarına bir garantörlük verildiği şeklinde yorumlanmamaktadır. Güven damgası almak e-Ticaret siteleri için zorunlu değildir ancak e-Ticaret sitesinin ana sayfasında yer alacak olan bu sembol, sitenin belli güvenlik tedbirlerini aldığını ve güvenilir olduğunu kullanıcılara gösteren bir sembol olacaktır.

Güven damgası başvuru ve tahsis süresini üç aşamada anlatmak mümkündür. Bu aşamalardan ilki Güven damgası başvurusu yapılır. Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ uyarınca istekli e-Ticaret sitesi www.guvendamgasi.org.tr adresi üzerinden başvuru formunu doldurur ve başvuru belgelerini sisteme yükler. İkinci aşamada güven damgasına yapılan başvuru 30 gün içinde değerlendirilir. Üçüncü ve son aşamada ise güven damgası tahsis edilir.

Güven Damgası almanın belli başlı şartları;

Güven damgasının temel kriterleri, şirketlerin kredi kartı ile yapılan alışverişte kart güvenliğinin SSL şifreleme yöntemleriyle sağlanması. Sitede tutulan bilgilerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesinin önlenmesi için belirli aralıklarla sızma testi yaptırılması. Türkiye'deki internet, e-Ticaret ve ödeme sistemlerini düzenleyen kanuna uygun olarak işletilmesi. e-Ticaret sitesinde çocukları olumsuz yönde etkileyebilecek içeriklerin olmaması. Tedarik ve lojistik süreçlerinin açık ve anlaşılır biçimde müşterilere sunulması. Siteyi işleten ve hizmeti veren kişi ve şirketlerin bilgilerinin açık şekilde sunulması. Müşterilerle etkin iletişim yöntemleri ile cayma hakkı, ayıplı ürün gibi talep ve şikayetlerin etkin şekilde çözümlenmesine yönelik sistemlerin sağlanması. e-Ticaret sitesini işleten kişilerin daha önceden belirli suçlara karışmamış olması. Şirketin iflas etmiş olması durumunda itibarın iadesinin sağlanmış olması gerekmektedir. 

Yazımızın bazı bölümlerinde geçen ‘Sızma testi’nin ne olduğuyla ilgili akla gelebilecek soruya yanıt olması bakımından, sızma testi, sistemin güvenliğini değerlendirmek üzere bir bilgisayar sistemi üzerinde gerçekleştirilen siber saldırı simülasyonudur. Sızma testini Türkiye Standartlar Enstitüsü tarafından yetkilendirilen A ve B tipi sızma testi kuruluşları yapmaktadır. Güven Damgası başvurusunda bulunan e-Ticaret siteleri dahil oldukları kategoriye göre uygun sızma testini yaptırmak zorundadır. Güven Damgası geçerlilik süresi 1 yıldır. Güven Damgasını yenilemek isteyen e-Ticaret sitesi başvurusunu yenilemelidir. Güven Damgası verilen e-Ticaret siteleri, tüketicinin korunması, kişisel verilerin gizliliği ve ödeme sistemleri konusunda yasalara uygun hareket etmek zorundalar. Güven Damgası verilen e-Ticaret siteleri, güvenilir bir otorite tarafından denetlenir. İnternet sitelerinde ve mobil platformlarında bilgilerin sadece internet sitesi ve alıcı tarafından görülmesini sağlayan "EV SSL" ya da "SSL" gibi sertifikalar kullanmak zorundalar. Belirli aralıklarla yapılan sızma testleriyle varsa güvenlik açıklarını tespit etmelidirler. Güven Damgası verilen e-Ticaret siteleri, müşterinin bilgi alabilmesi veya istek ve şikayetlerini telefonla iletebileceği, müşteri hizmetleri imkanı sunmak zorundadır. Satışa sunulan ürünün stok bilgisi, içeriği, malzemesi, ölçüleri gibi özellikleriyle ilgili ayrıntılara yer vermesi gerekir. Ayrıca ürünün gerçek ölçüsünün anlaşılabileceği görseller gibi birçok ayrıntıya yer vermek durumundadır. Müşteriye siparişinin durumu ile ilgili bilgi ve kargo takip imkânı sunmalıdır. Güven Damgası Sağlayıcı (GDS) tarafından oluşturulan çevrim içi şikâyet sistemi ile muhtemel uyuşmazlıklar hızlı ve etkin bir şekilde çözümlenmek zorundadır. Güven Damgası almak isteyen ve ilgili Yönetmelik kapsamında bulunan Aracı Hizmet Sağlayıcı ile kendine ait e-Ticaret ortamında faaliyet gösteren Hizmet Sağlayıcılar Güven Damgası almak için başvurabilir. Merkezi yurt dışında olan ama Türkiye'de faaliyet gösteren e-Ticaret siteleri teknik konularda (güvenlik testi gibi) yeterliliğe sahip olunması durumunda Güven Damgası alabilir.

Güven Damgası Sağlayıcı tarafından kanunlara uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda Güven Damgası iptal edilir. Güven Damgası iptal edilen site, tebliğde belirtilen süre içinde yeniden Güven Damgası başvurusunda bulunamaz. Ancak bu sürenin sona ermesi ile yeni bir Güven Damgası başvurusunda bulunabilir. 

Güven Damgasının Faydaları

Güven Damgasına sahip e-Ticaret siteleri belirli standartları yerine getirir, tüketicinin korunması, kişisel veriler ve ödeme sistemleri konusunda ilgili yasalara uygun davranır. Güvenilir bir otorite tarafından denetlenir. Güven Damgası ile e-Ticaret sitelerinin hizmet kalitesinin arttırılması sağlanır. Güven Damgası, bilhassa e-Ticaret yapan küçük işletmelerin güven algısı oluşturmalarında ve markalaşmalarında çok önemli role sahiptir. Avrupa Çok-Kanallı ve Çevrimiçi Ticaret Derneğinin (EMOTA) uluslararası geçerliliği olan logosunun Güven Damgası alan işletmeler tarafından kullanılması, işletmelerin yeni pazarlara açılması ve yeni müşterilere ulaşmasını kolaylaştırmaktadır. e-Ticaret girişimcilerinin tanınırlığının, itibarının, ulusal ve uluslararası rekabet gücünün ve elektronik ticaret hacminin arttırılması sağlanmaktadır. Yaygın internet ortamı kullanımının doğal sonucu olarak elektronik ticaretin artması ancak bu alandaki güven algısının yarattığı sıkıntılar nedeniyle günümüze kadar ülkemizde yeterli ivmeyi kazanamamıştır. Sektörden gelen taleplere doğru bir şekilde yanıt verilerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından güven algısını olumluya çevirecek düzenleme yapılmış ve neticesinde yetkili GDS belirlenerek e- e-Ticarette güven damgası sisteme devreye alınmıştır. Rekabet açısından değerlendirildiğinde görünen o ki Güven Damgası sahibi olanlar ile olmayanlar arasında ibre sahip olanlar yönünde olacaktır. Dolayısıyla e-Ticaret yapan firmalar için Güven Damgası olmazsa olmazlar arasında yerini almıştır.