Mali Müşavir Kimdir?
Halk arasında en bilinilir genel tanımıyla mali müşavir kanunlar kapsamında işletmelerin muhasebeyle ilgili işlemlerinin doğru bir şekilde yönetilmesini, denetlenmesini ve gerektiğinde de işletmeye ya da resmi mercilere mevzuatın uygunluğunu gösteren belgeleri sunmakla yükümlü kişilerdir.
Üniversitelerin iktisat, maliye, işletme ve kamu yönetimi gibi bölümlerinden mezun olan mali müşavirler stajlarının tamamladıktan sonra bakanlığın yaptığı sınava tabii tutulurlar. Sınavı başarıyla geçenler 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun hükümlerine göre mesleklerini yapma hakkı kazanırlar. Hakkı kazanan mali müşavirler ‘Serbest Muhasebeci Mali Müşavir’ (SMMM) unvanını kazanır. Meslekte 10 yılını tamamlayan muhasebeci mali müşavirler sınavda başarılı olurlarsa ‘Yeminli Mali Müşavir (YMM) unvanını alıp görev ve sorumluluk alanlarını genişletebilirler. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) şirketlerin finansal işlemlerinin yürütülmesinde önemli rol oynarlar. Muhasebe sayesinde yapılan işin karlı olup olmadığı belirlenebilir. Mali işler doğru yapılmazsa eksik ya da hatalı muhasebe yapılırsa işletmenin gerçek durumu anlaşılamaz. Bu yüzden Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) nin yapmış olduğu işler büyük öneme sahiptir.
Mali Müşavirlik ülkemizde her geçen gün daha çok ihtiyaç duyulan bir meslek olarak pek çok kişinin tercihlerinden biridir. Serbest ya da yeminli mali müşavir olarak özel şirketlerde ya da kamu kuruluşlarında çalışabilir.
Mali Müşavir yanında çalışan personel, muhasebe asistanı, muhasebeci ya da mali müşavire yardımcı olur. Muhasebe asistanının görevleri arasında kayıtları dijital ortama aktarmak, fatura kesmek. Nakit akışını takip etmek gibi işlemler yer alır. Ayrıca çalışılan kurumun ihtiyaçları için gerekli olan ofis içi işlemler, yine muhasebe asistanı tarafından yapılır.
SMMM ne iş yapar?
Mali müşavir, serbest ya da yeminli olmasına göre farklı görev tanımına sahip olmalarına rağmen genel olarak yaptıkları işler arasında aşağıdaki konu başlıklarını yazabiliriz.
Mali Müşavir, işletmenin genel gelir ve gider durumunu deftere kaydeder. İşletmenin yükümlü olduğu vergi beyanlarını verir. İşletmenin bordro hizmeti vermesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) beyanlarını çıkartır. Özel kurumların Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile ilişkilerinin düzgün bir şekilde ilerlemesini sağlar. İlgili vergi daireleriyle işletme ya da kişiler arasında uzlaşma gerektiren cezai işlem gibi noktalarda tahkimi üstlenir. Vergi İdari Mahkemeleri ve adli yargıda alanının uzmanlığına ihtiyaç duyulan konuda bilirkişilik yapar. İşletmelerin ihtiyacı olan muhasebe alt yapısını oluşturur. Her ay sonunda banka mutabakatlarını yapar. Adres değişikliği faaliyet değişikliği gibi işlemleri yapmak. Genel kurul toplantıları için gerekli evrak işlerini yapmak. Belgeleri dayanarak denetim yapar, mali tabloları hazırlar ve raporları çıkartır. Mali Müşavirin yukarıda yazdığımız genel görevleri dışında Yeminli Mali Müşavir, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir’ den farklı olarak defter tutmakla yükümlü değildir. Yeminli Mali Müşavir muhasebe bürosu da açamaz. Ya da hazır olan bir yere ortak olamaz.
Muhasebe meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetlerinde bulunamaz. Ticari mümessillik, ticari vekillik veya acentelik yapamazlar. Adli ve kolektif şirketlerde ortak veya komandit şirketlerde komandite ortak olamazlar. SMMM’ler Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’lı olarak başka bir iş yerinde çalıştığında meslek odaları tarafından disiplin cezasına çarptırılmakta, meslekten men edilebilmektedir. Serbest Çalışan Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) ünvanını kullanmadan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’lı olarak başka bir işyerinde de çalışabilirler.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM)’liler kendi aralarında ortaklık bürosu veya şirket kurabilirler. Meslek mensubu olmayanlar bu kurulan şirkete ortak olamaz. Meslek mensubu olmayanlarla şirket dışında ortaklık kurulamaz. Kurulan şirketler başka illerde şube açabilir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM)’den farklı olarak Yeminli Mali Müşavir (YMM) faaliyet alanlarından bu başlık altında bahsedelim.
YMM’ler gerçek ve tüzel küsülere ait işletmelerin muhasebe sistemlerini kurup, geliştirmek, işletmek, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulanmalarıyla ilgili işlemleri yapmak ya da bu konularda müşavirlik desteği sağlamaktır.
Aynı konularda belgeye dayalı inceleme, tahlil, denetim yapmak. Mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek rapor düzenlemek, tahkim, bilirkişi ve benzeri işleri yapmak. Gerçek tüzel kişilere ait işletmelerin tasdik işlemlerini yapmaktır.
Yeminli Mali Müşavir (YMM)’ler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM)’lerden farklı olarak muhasebeyle ilgili defter tutamaz. Muhasebe bürosu açamaz, muhasebe bürolarına ortak olamaz.
Mali müşavir ile muhasebeci arasında belirgin farklar ile ilgili akla gelen bir başka soruya da bu bölümde yanıt vermiş olalım.
Muhasebeci muhasebe defteri tutmak haricinde mali müşavirlerin sahip olduğu tüm yetki ve sorumlulukları taşırlar. Mali müşavirden farklı olarak kendilerine tasdik yetkisi verilmiştir. Firmaların vergi, beyanname ve finansal kayıtlarının doğruluğunu devlet adına denetleme ve tasdik etme yetkileri bulunmaktadır.