Faturasız satış yapmak cezası ne kadar?

Günlük hayatta çok sık duyduğumuz, ticari hayatın vazgeçilmezi FATURA verilen hizmet veya yapılan iş karşılığında müşterinin ödemesi gereken tutarı gösteren ve zorunlu olarak düzenlenmesi gereken belgeye verilen isimdir.

Başka bir anlatımla fatura, satılan mal ve yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tacir tarafından müşteriye verilen ticari evrakın adıdır.

Fatura düzenlemeyle ilgili mükelleflere yüklenen zorunluluklarda bulunmaktadır. Bunlardan belli başlıları ise, Fatura, malın teslimi ve hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. Ay sonlarına rastlayan satışlarda en geç ayın son günü fatura düzenlenmelidir. Sonraki aya geçiş yapılamaz. Satışların toptan veya perakende yapılması, fatura düzenlemede önemli bir unsurdur. Eğer satış tüketiciye değil, malı satacak olan bir 2 işletmeye yapıldıysa bu ticaret toptan ticarettir. Fatura düzenlemek, mal ve hizmeti satanın göreviyken; mal ve hizmeti satın alan alıcı da fatura istemek ve almakla görevlidir.

Fatura da kendi içlerinde türlere ayrılmaktadır. Fatura türleri yapılacak olan alım satıma, işlem yapılan kuruma göre değişebilir. Fatura türlerini işlem amacına, vergilendirmeye, ödeme zamanına ve gönderim yöntemine bağlı olarak çeşitli gruplara ayırabiliriz.  Satış faturası, satılan bir mal veya hizmetin karşılığında düzenlenen fatura türüdür. Bu sayede yapılan satış belgelenerek yasallaştırılmış olur. Bu fatura türünde bulunması gereken önemli bilgiler vardır. Bunlardan başlı çaları ise. Faturanın seri ve sıra numarası. Faturanın düzenlenme tarihi. Firma ticari ünvanı. Firma adresi. Firmanın bağlı olduğu vergi dairesi ve numarası. Müşterinin adı, ticaret ünvanı, adresi varsa vergi dairesi ve hesap numarası. Hizmet veya ürünün adı, miktarı, fiyatı ve tutarı. Satılan hizmetin veya ürünün teslim tarihi ve irsaliye numarası

Bu ceza hem satıcıya hem de alıcıya kesilir. Buna göre Kesilen fatura satış işlemine dair bir kanıt niteliği taşır. Faturasız satışlarda ise alıcı ve satıcı arasında anlaşmazlıklar çıkabilir. Alıcı ve satıcı arasında yapılmış olan ticari işlem fatura sayesinde belgelenmiş olur ve olası anlaşmazlık halinde faturadan bir kanıt niteliğinde yararlanılmış olunur. Faturasız satış yapılması halinde yalnızca satıcı için değil, alıcı için de bir ceza söz konusudur. Şayet faturasız bir mal almanız halinde cezai yaptırım uygulanırsa fatura almak zorunda olanlar için ifade edilen ücretin 5'te 1'i oranında ceza da alıcıya uygulanmaktadır.

Farklı işlerle ilgili farklı sektörlere fatura satışının yapılmasının suç olup olmadığıyla ilgili akla gelen bir soruya da yazımızın bu bölümünde cevap vermek doğru olacaktır. Buna göre, Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir. Bu maddeye göre satmadığı bir malı sanki satmış gibi fatura düzenleyen ile bu faturaları kullanan kişiler hapis cezasıyla cezalandırılır. Yukarıda ki yazdığımız tarifle anlatın suç uygulamada oldukça sık işlenen bir suçtur. Alınmayan her bir fiş ya da faturanın KDV'si, bu fişi ya da faturayı vermeyenin haksız iradı olur. Ayrıca gelir/kurumlar vergisi matrahı aşındığı için gelir/kurumlar vergisi de eksik hesaplanmaktadır. Alınmayan her belge ile vergi kayıp ve kaçağına neden olunur. Her yıl düzenlenen cezai yaptırımlar içinde faturasız ürün alma ve faturasız ürün satma cezası da yer alıyor. Bu yıl da yine faturasız ürün satmak ya da almak söz konusu olduğunda kesilecek olan cezada bir artış görülüyor. İster geleneksel yöntemlerle ister dijital üzerinden alışveriş yapın, her durumda satın aldığınız ürün için bir fatura kesilmesi gerekmektedir. Bir satışın gerçekleştiğine dair kanıt niteliğinde bir belge olan faturanın kesilmesi kanuni olarak zorunludur. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 353. maddesine göre satış yapılmasına rağmen fatura kesilmemesi hem satış yapan hem de alıcı için cezai işlem uygulanmasını gerektirir.

Yukarıdaki yazımıza ve tanımlara rağmen hala akıllara fatura neden gereklidir gibi bir soru gelebilir. Bunu da aşağıdaki tanımla anlatmaya çalışalım. Buna göre. Fatura, bir satışın yapıldığına dair resmi bir kanıt niteliğinde olduğundan dolayı alıcı ya da satıcının bir sorun yaşaması halinde hukuki bir uzlaşma sağlanması için gereklidir. Bu açıdan bakıldığı zaman da hem alıcı hem de satıcı açısından güvence altına alıcı bir rol oynamaktadır. Her satış işlemi için fatura gereklidir ancak fatura kesmek için vergi mükellefi ve dolayısıyla da bir şirket sahibi olmak gerekiyor. Bununla birlikte bazı serbest meslek gruplarında çalışan insanların fatura kesmek için şirket sahibi olması gerekmez. Bunun yerine gider makbuzu düzenleyerek belge göstermeleri mümkündür.

Asıl konu başlığımız olan Faturasız Satış Yapmanın Cezasıyla ilgili olarak ta aşağıdaki bilgileri yazmakta fayda var. 

Vergi Usul Kanunu’nda yer alan madde uyarınca faturasız satış yapılması karşısında cezai bir yaptırım olacağı açıkça belirtilmiştir. İlgili maddeye bakıldığı zaman Maliye Bakanlığı’nca belirlenen özel şartlar dışında kalan her alışveriş için fatura kesilmesinin zorunlu olduğu ifade edilir. Bunun aksi durumlarda ise hem alıcı hem de satıcı için işlenen cezai yaptırım; 240 TL den aşağı olmamak kaydıyla faturada yer alan meblağın ya da meblağ farkının yüzde 10’u kadar olacak şekilde uygulanır. 2021 yılında fatura düzenlememenin cezası 380 TL idi, bu yıl ise bu tutar 500 TL olarak belirlenmiştir.

Ayrıca düzenlenmesi gereken her fatura için asgari ceza tutarı, fatura tutarına bakılmaksızın 500 TL olmuştur. Yani 2022 yılında 500 TL’den aşağı olmamak koşulu ile kesilmeyen fatura tutarının yüzde 10’u kadar ceza kesilmektedir. Faturanın düzenlenmesi ancak kesilmemesi halinde ise uygulanacak olan ceza miktarı aradaki fark üzerinden hesaplanarak belirlenir.

Aynı zamanda 2022 yılında fatura düzenlemeyenler için ceza üst sınırı da 250.000 TL olarak belirlenmiştir. 2021 yılında bu tutar 190.000 TL idi. 2023 yılında fatura düzenlememenin toplam ceza üst sınırı 1.100.000 Türk lirası olarak belirlenmiştir.

Burada faturayı kesmeyen satıcı kadar fatura istemeyen veya almayan alıcıda sorumludur buna göre, Faturasız satış yapılması halinde yalnızca satıcı için değil, alıcı için de bir ceza söz konusudur. Şayet faturasız bir mal almanız halinde cezai yaptırım uygulanırsa fatura almak zorunda olanlar için ifade edilen ücretin 5’te 1’i oranında ceza da alıcıya uygulanmaktadır. Mal ve hizmet alımı karşılığında belgelerini istemelerine rağmen alamamaları durumunda ise 124 numaralı Vergi İhbar Hattına çağrı bırakarak veya “[email protected]” e-mail adresine yazarak veya şahsen başvuru yaparak şikâyette bulunulabilir.

Buna göre Basit usule tabi olan berber, kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, kaportacı, lastikçi, tornacı, çay ocağı işleticisi, bakkal, terzi, tamirci, taksici, dolmuşçu gibi yaklaşık 840 bin küçük esnafın ticari kazançları gelir vergisinden istisna edildi. Yazımızla alakalı olarak fatura yerine geçen resmi evrak ve belgelerle ilgili olarak ta bu bölümde açıklama yazmakta fayda vardır.

Buna göre Fatura düzenlenmesinin zorunlu olmadığı bir kısım alım satım ve hizmet işlerinde mükellefler kayıtlarını fatura yerine geçen vesikalarla tevsik etmek zorundadırlar. Vergi Usul Kanunu (V.U.K) 'daki düzenlemelere göre, fatura yerine geçen vesikalar, perakende satış vesikaları, gider pusulası ve müstahsil makbuzu olarak sıralanmıştır.