Melek yatırımcı kimdir?
En uygun ve en anlaşılır tanımıyla Melek Yatırımcı ‘Genellikle işletmedeki bir mülkiyet hissesi karşılığında kendi parasını bir girişime yatıran kişidir
Melek yatırımcılar genellikle paralarını bir işletmenin oluşumunun ilk aşamalarında yatırırlar veya Melek Yatırımcı, kuruluş aşamasındaki veya zor durumdaki firmalara, sağladıkları finansmanla onlara hayat veren kişi veya kuruluşlardır.” Şeklinde yazabiliriz. Başka bir anlatımla Melek Yatırımcıyı, “Henüz yolun başında olan bir iş fırsatına yatırım yapan, işletmelerin büyümeleri veya gelişmeleri için sermaye sağlayan kişi, diğer bir tanımda ise; yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren firmalara, kuruluşlarının çok erken bir döneminde yatırım yapan özel bir yatırımcı tipi olarak açıklanabilir. Melek Yatırımcı diğer geleneksel yatırım araçlarına göre yüzde 25 ve daha fazlası gibi yüksek getiri sağlayacak yatırımlara destek vermektedir. Melek Yatırımcıların kendileri de genellikle başarılı birer girişimci oldukları için yatırım yaptıkları firmalara iş konusunda sürekli danışmanlık yaparak, onlara değer yaratmaktadır. Melek Yatırımcılar, girişimcilerin diğer dış finansman kaynaklarından olan aile ve arkadaşlar ile risk sermayedarlarına göre girişimciye bir takım kolaylıklar sağlamaktadır. Melek Yatırımcının hedefi; yeni oluşan ve potansiyel vaat eden projelere maddi destek sağlayarak, söz konusu projeleri geliştirmektir. Yani yüksek getiri potansiyeli olan bir iş fikri hayata uygulama aşamasına geldiğinde, Melek yatırımcının ilgisini çekmektedir.
Buna göre;
Melek Yatırımcılar bağımsız hareket edebildikleri gibi birleşerek grup olarak da hareket edebilmekte, bu şekilde daha büyük finansal ihtiyaçlara da cevap verebilmektedirler. Melek Yatırımcılar başarılı olabilecek bir yatırımı desteklemenin yanında; kendilerinin değerlendirebileceği girişim fırsatlarını da takip etmektedirler. Sermaye sahiplikleri yanı sıra genellikle yatırım yaptıkları alanla ilgili kişisel deneyime de sahiptirler. Melek Yatırımcı olmayı seçenlerin beklentileri yalnızca yatırdıkları paranın geri dönüşünü sağlamak, katma değer yaratmak ve girişim sürecinde rol almak değildir; bunların yanı sıra manevi tatmin beklentisi içinde bulunan Melek Yatırımcılara da rastlanmaktadır. Melek Yatırımcılar finansman sağladıkları şirketlerin yönetiminde aktif rol almayı istemektedirler. Melek Yatırımcıların büyük çoğunluğu 35–65 yaş arası şirket sahibi işadamlarından oluşmaktadır. Melek yatırımcılar en çok sağlık, medikal hizmetler, yazılım ve biyoteknoloji sektörlerine ilgi duymaktadır. Melek Yatırımcının destek vermeyi tercih ettiği girişimcinin genç, enerjik, dinamik, dürüst, yaşama pozitif bakabilen, işle ilgili yeni fikirler üretebilen, paylaşıma açık ve motivasyonu yüksek özelliklere sahip olması gerekmektedir. Melek yatırımcılar aynı zamanda firmalara değer katma arzusunda oldukları için, finansal destek talep eden iş sahiplerinin vizyonları ile kendi vizyonlarının örtüşmesine dikkat etmektedir.
Melek Yatırımcı Faaliyetleri
Melek Yatırımcı Faaliyetleri; ya sadece girişimci işletmenin kuruluşunda özellikle çekirdek sermayeyi oluşturan finansal desteği sağlamak, ya sadece girişimci işletmenin kuruluş aşaması veya sonrasında bilgi desteği sağlamak, ya da girişimci işletmeye hem finansal hem de bilgi desteği sağlamak olarak sıralanmaktadır. Melek yatırımcı ağları ile iletişime geçerek, iş fikri ve iş planınızı sunabilirsiniz. Her melek yatırım ağının kendisine özel başvuru kriterleri vardır. Gerekli kriterleri sağlamanız ve iş planınızın beğenilmesi durumunda, girişimci – yatırımcı görüşmelerinde yer alarak melek yatırımcılar ile tanışabilirsiniz. Melek Yatırımcıların hedefi yeni oluşan ve potansiyel vaat eden projelere maddi destek sağlayarak, projelerin gelişimine katkıda bulunmaktır. Yüksek getiri potansiyeli olan bir iş fikri hayata uygulama aşamasına geldiğinde, melek yatırımcının ilgisini çekmektedir. Bazı melek yatırımcılar henüz ürün geliştirme aşamasında olan bir girişime de yatırım yapabilirler. Fakat çoğu melek yatırımcının yatırım ilgileri ürün ve şirketleşme aşamasını tamamlamış girişimlere yöneliktir. Melek yatırımcının riskleriyle ilgili olarak ta, finansman riski, pazarlama riski, teknik riskler gibi yüksek seviyeli risklerin listesi hayli uzundur. Melek yatırımcılar, fon sağlayabilecekleri projelerde kazanç potansiyelinin yanı sıra bu riskleri en az düzeye indirecek kriterler ararlar ve destek mekanizmaları önerirler.
Melek Yatırımcının Avantajları
Melek Yatırımcıların öne çıkan belli başlı avantajları. Melek yatırımcılar iş fikrinin hayata geçmesini sağlayacak ve kaldıraç işlevi görecek yatırım desteği sunar. Melek yatırımcıların çoğu risk almaya hevesli, aldığı riskin bilincinde olan ve onu yönetme becerisine sahip olan kişilerden oluşur. Melek yatırımcılar tarafından desteklenen bir girişimin diğer finansman sağlayıcılar tarafından da desteklenme olasılığı artar. Melek yatırımcılar yatırım yaptıkları şirketlerin risklerini paylaşır. Girişimin başarısız olması durumunda yapılan yatırımın geri ödenmesi beklenmez. Melek yatırımcı tarafından sağlanan danışmanlık desteği, başlangıçta karşılaşılması mümkün sorunların aşılmasında önemli rol oynar.
Melek Yatırımcının Dezavantajları
Melek yatırımcıları kullanmanın birincil dezavantajı, bir şirket sahibi olarak kontrolün bir kısmının kaybedilmesidir. Melek yatırımcı işin nasıl yürütülmesi gerektiğini söyleyecek ve iş yapıldığında kârın bir kısmını da alacaktır. Bu nedenle melek yatırımcılar aniden tek başına hareket eden bir patrona dönüşebilir. Borç finansmanı ile kredi veren kurumun ise şirket operasyonları üzerinde bir kontrolü yoktur ve kardan pay almaz. Melek yatırımcıların güvenilirliği tartışılır olabilir. Genelde ülke içinde veya dışında büyük bir prestij sahibi değillerdir.
Melek yatırımcı olabilmek için belli bir sermaye olması gerekiyor. Melek yatırımcı olabilmek için yıllık 200.000 TL geliri veya kişisel servetinin kişisel servetinin 1.000.000 TL’den fazla olması gereklidir. Aynı zamanda girişimcilik projelerini yakından takip ederek getiri durumlarını gözden geçirmesi gereklidir. Melek yatırımcı olabilmenin bir diğer noktası ise finansal işlerde çalışmış veya bu işte bilgi birikiminin olması gerekir.
Melek Yatırımcıların Önem Verdiği Konular
Melek yatırımcıların en fazla önem verdiği konuların başında, kurucuların geçmişi, işlerine karşı tutkuları ve yarattıkları güven duygusu. Girişimin bulunduğu sektörde bir ihtiyacı karşılama ve talep görme olasılığı. Tüm detaylarıyla düşünülmüş, gerçekçi bir iş planı ve girişimin bulunduğu şartlara uygun bir finansal değerleme.
Melek yatırımcıların tamamının bulunduğu bir ağ var mı, melek yatırımcılar yatırım yapmak istedikleri fikir ve projelere nasıl ulaşırlar gibi sorulara yanıt olması içinde aşağıdaki bilgileri yazalım. Buna göre
Günümüzde iki farklı türden melek yatırımcı bulunmaktadır. Bunlardan ilki bireysel yatırım yapan kişiler. Diğeri de melek yatırımcılarla ortak yatırımlar yapan yatırımcılar mevcuttur. Ortak yatırım yapanlar daha çok melek yatırımcı ağına üye olan kişilerdir. Bu ağlarda çalışan operasyon ekipleri ağa üye melek yatırımcıların ortak olabilecekleri projeleri araştırmaktadır. Ekip daha sonra seçilen ve uygun görülen girişimleri melek yatırımcıların bir araya geldiği toplantılar düzenlerler. Olumlu bir sonuç alınır ise yatırım sürecinin gerekli olan hazırlıkları başlatılmış olur. Türkiye’de ve dünyanın diğer ülkelerinde çok iyi standartlarda destekler sağlayan melek yatırımcılar bulunmaktadır. Bu yatırımcılar kendi kaynaklarını kullanarak yatırım yapmaktadırlar. Melek yatırımcılar gerçek kişi olarak görülseler de tüzel kişilerin de olduğu birçok yatırım bulunur. Yatırım tutarı girişime göre farklılık gösterir. Bu nedenle de melek yatırımcıların yapacakları yardımlarda sabit bir tutardan bahsetmek mümkün değildir. Bir melek yatırımcı aynı anda birden fazla projeye destek sağlayabilmektedir.